نمایشنامه حجّ

مجموعه «غزلواره‌های عشق» نوشته‌ی زنده یاد استاد ابراهیم کریمی هُسنیجه، شامل ده نمایشنامه با موضوع عاشورایی ست. به نام‌های (آب، سرباز، گُم، اسب سپید، سیب، مسجد، سوغات، مَشک‌ها، حج، گوسفندان). در هر یک از ده نمایشنامه، داستانی روایت می‌شود که بی‌ربط به واقعه کربلا نیست و درسی از این واقعه گرفته می‌شود و گویی شخصیت‌های آنان دچار نوعی گمگشتگی و سردرگمی هستند که همگی بدنبال آن و در آن غرقند. و در هر قسمت دخترکی به عنوان شخصیت اصلی داستان وارد می‌شود، گویا نویسنده او را خرد کلی جمع میداند، زیرا از طریق او مسیر روشن و راه‌کاری ارائه می‌شود.

قسمت هفتم: «حج» / تم: «جهاد و شهادت»

7- نمایشنامه «حج»، عده‌ای از حج برمیگردند اما با دخترکی وارد بحث می‌شوند که در واقع حج حقیقی چه می‌تواند باشد، و اشاره به واقعه‌ی کربلا دارد و در پی اتفاقاتی که رخ داد معنی واقعی «حج» بیان می‌شود. بعضی از سر بی‌معرفتی نسبت به باطن دین به انجام مناسک دل خوش داشتند و  وجدان خویش را بدین طریق آسوده نگاه داشتند و گروهی نیز عالمانه و از سر عافیت‌طلبی بهانه‌ای برای فرار از رنج هجرت و جهاد فراهم آوردند و چه تفاوت که هر دو حسین را تنها گذاشتند.

امام حسین (ع) یک درس بزرگتر از شهادت داده است و آن نیمه گذاشتن حج و به سوی شهادت رفتن است. مراسم حج را به پایان نمی‌برد تا به همه ی حج گزاران تاریخ بگوید که اگر امامت نباشد، اگر رهبری نباشد، اگر هدف نباشد، اگر حسین نباشد و یزید باشد چرخیدن برگرد خانه‌ی خدا با بت‌خانه مساوی است. جوهره‌ی شهادت، احساس مسولیت است. از قول «علی شریعتی»، شهیدان از جنس پیام‌آورانند که به یاد می‌آورند فضیلت‌های فراموش شده را، خدا را، حقیقت را، عدالت را و کرامت انسان را. مبارزه و جهاد همه‌ی زندگی یک انسان عاشورایی است و احساس مسؤلیت درسی است که امام حسین (ع) می‌دهد، زیرا احساس مسؤلیت از آگاهی و ایمان است نه از قدرت و امکان.

در نمایش نامه « حج » نویسنده با ضرافتی زیبا تعریف حج حقیقی را در قالبی نمایشی عنوان میکند.

مجموعه غزلواره‌های عشق دارای ساختار و ویژگیهای نمایش ایرانی‌ ست. به همین جهت میتوان آنها را به همین شیوه اجرا کرد. این مجموعه را میتوان هم به صورت میدانی، صحنه‌ای، تله‌تئاتر و رادیویی نیز اجرا کرد. مناسب بزرگسالان بويژه نوجوانان و جوانان میباشد. این اثر به لحاظ اجرایی برای هر کارگردانی بسیار جذاب و خلاقانه میباشد که میتوان آن را به شیوه‌های مختلف به ویژه نمایش ایرانی و همچنین اپیک که شباهتهایی با هم دارند، اجرا کرد.

نویسنده این مجموعه ده قسمتی را در سال ۱۳۸۰ به نگارش در آورد و به صورت تله‌تئاتر آن را کارگردانی کرد و از شبکه دو و پنج استان اصفهان پخش شد در سال ۱۳۸۱ و در جشنواره‌ی تولیدات آثار تلویزیونی در همان سال برگزیده شد.

و به تازگی این مجموعه توسط نشر «رُخدیس» به صورت کتاب الکترونیکی و فیزیکی منتشر شده است با مقدمه ای از استاد اسماعیل همتی.

مجموعه «غزلواره‌های عشق» نوشته‌ی زنده یاد استاد ابراهیم کریمی هُسنیجه، شامل ده نمایشنامه با موضوع عاشورایی و مناسب برای تمامی سنین بویژه نسل جوان است. از آنجاییکه واقعه‌ی کربلا درس‌ها و اندرزهای زیادی برای ما دارد که هرکدام از آنها را می‌توانیم سرلوحه زندگی خود قرار دهیم تا افکار ما را هدایت و عواطف ما را تلطیف و ما را به اخلاق پسندیده مزیّن نماید. از اهداف و ضرورتهای تولید این مجموعه «غزلواره‌های عشق»، این است که میتواند نمونه‌ای باشد برای آموختن و درس گرفتن از قیام عاشورا تا بستری فراهم سازد برای پاسخگویی به سوالات و نیاز مخاطب جوان امروز در مواجهه با داستانهای دینی و تاریخی تا منجر به رشد انسانی شود.

مکتب حسین بن علی(ع) انسان‌ساز است و درس گرفتن از این مکتب است که انسان را اهل محبت و عدالت میکند. «اَنّ الحسینْ مِصباحُ الْهُدی و سَفینه النِجاه»، امام حسین (ع) جلوه‌ی انسانیت است به همین دلیل میتواند سرمشق قرار گیرد و چراغ هدایتی باشد برای هر کس در هر زمان و هر مکانی تا به سوی صراط مستقیم راه یابد. «عاشورا» فرهنگی فرا زمان، فرا مکان و حاوی تمامی ارزشهای مورد نیاز جامعه است که با حفظ جاودانگی، توانمندی و پویایی لازم برای پاسخگویی به نیازهای مختلف زندگی را دارد و می‌تواند در همه‌ی زمانها و مکانها و در عرصه‌های گوناگون زندگی، قافله بشری را تا پایان تاریخ هدایت کند. «کلُ یومٍ عاشورا و کلُ ارضٍ کربلا».

و همانطور که می‌دانیم دین مقدّس اسلام به مقوله‌ی جوان بسیار بها داده است و ابتدا به جوانان عرضه شد. امام حسین (ع) نیز نهضت خود را با جوانان شروع و با جوانان پیش بردند و در ادامه نهضت هم می‌بینیم که این جوانان هستند که نقش‌آفرینی می‌کنند. از جمله: حضرت عباس (ع) حضرت علی اکبر(ع) و فرزندان امام حسن (ع) و فرزندان عقیل و فرزندان جعفرطیار همگی جوان بودند و در رکاب حضرت اعلام آمادگی نمودند و حرکت کردند، لذا نقش جوانان در جای جای واقعه‌ی کربلا قابل مشاهده است. چه خوب است که جوانان و نوجوانان به الگوبرداری از فرهنگ ایثار و شهادت و درس گرفتن از واقعه عاشورا بهترین سرمایه زندگی را برای خود برگزینند و همواره باید یادمان باشد و این سوال را از خودمان بارها و بارها بپرسیم، چرا حسین بن علی(ع) پس از آنکه تمام یاران و عزیزانش را در خون می‌بیند فریاد میزند «هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی» آیا کسی هست که مرا یار کند؟ مگر نمیداند که کسی نیست که او را یاری کند و انتقام بگیرد؟! این سوال از تاریخ فردای بشری است و این سوال، انتظار حسین از عاشقان را بیان میکند.

این مجموعه از آنجاییکه ده نمایشنامه ایرانی است، می‌تواند برای مخاطبان ایرانی با علایق و روحیه‌ی ایرانی جذابیت داشته باشد. آموزه‌های دینی و اخلاقی نیز میتواند در قالب اثری هنری و فرهنگی تأثیرگزارتر باشد.

این مجموعه توسط شاگردان خود استاد آماده و به اجرا در آمد که در این اثر یکی از دختران  و پسر خود استاد ودیعه کریمی هسنیجه و محسن کریمی هسنیجه نیز حضور داشتند. طراحی لباس نمایش آب توسط همسر ایشان بانو زهرا شایسته پور انجام شد.

نمایشنامه «حج» توسط دختر ایشان وجیهه کریمی هسنیجه گردآوری و ویراستاری شده است و توسط علی کریمی هسنیجه برادرزاده‌ی ایشان صفحه‌آرایی و جلد آن طراحی گردیده.

این مجموعه با موضوع عاشورایی بهانه‌ای شده است تا نویسنده استاد «ابراهیم کریمی هسنیجه» با نگاه، ذهنیت و قلم منحصر به فرد خویش آن را در جهت خلق نمایشنامه‌هایی که اساساً به آن موضوع صرحتاً نمی‌پردازد سوق دهد و اثری را به تحریر در بیاورد که تماماً عشق است.  نویسنده به جهت ارادت خاص و ویژه‌ای که به ائمه به خصوص حسین بن علی (ع) داشت آثار ارزشمند دیگری در این خصوص از خود به جا گذاشت که تماما فلسفی، عارفانه و عاشقانه می‌باشند.

دکتر ابراهیم کریمی هسنیجه آثار بسیار ارزشمند و منحصر به فرد دیگری در زمینه‌ی تاریخی مذهبی دارند که در بخش‌های دیگر در سایت رُخدیس موجود است.

نشر رخ‌دیس وابسته به موسسه اندیشه مُهر رخدیس تمامیه آثار دکتر ابراهیم کریمی هسنیجه را منتشر می‌کند.

این مجموعه و سایر کتب به صورت فیزیکی ارائه نیز میگردد. علاقمندان در جهت سفارش پیام ارسال نمایند.