نمایشنامه ی “اینجا لحظۀ وصل” نوشته استاد ابراهیم کریمی هسنیجه ، اثری است که لحظه ی اقامه ی نماز ظهر روز عاشورا را توسط امام حسین (ع) با ترکیبی از زبان و فرم تعزیه سنتی و دیالوگهای نمایشی مدرن به تصویر میکشد. با مقدمه ای از زنده یاد خسرو بامداد
نمایش نامه ی ایرانی «اینجا لحظۀ وصل، یکصد هزار سال میشود شما هم به این میهمانی دعوتید» شماره «13» مجموعه چهارده درام عترت میباشد که از بین آثار ارزشمند و غنی ایشان با موضوع عاشورایی پیش روی شما مخاطب گرامی قرار دارد.
محور اصلی نمایشنامه، رویارویی امام حسین (ع) و یارانش با سپاه دشمن در کربلا است. بخش قابل توجهی از متن به رجزخوانیها و تهدیدهای مکرر شخصیتهایی چون شمر و دیگران از سپاه مقابل اختصاص دارد که امام حسین (ع) را به ترک جنگ و بیعت با یزید فرا میخوانند یا او را به مرگ تهدید میکنند. در این رجزخوانیها، به بییار و یاور بودن امام ، تشنگی او و یارانش ، و عزم دشمن برای کشتن او اشاره میشود. در مقابل این تهدیدها و در بحبوحه جنگ، امام حسین (ع) و یارانش به نماز میایستند. این اقدام باعث تعجب و پرسش برخی از افراد، حتی از سپاه دشمن (مانند هانی بن عروه که به زور به جنگ آورده شده )، میشود.
نویسنده در «اینجا لحظۀ وصل، یکصد هزار سال میشود شما هم به این میهمانی دعوتید» با بیان منحصر به فرد خود با تلفیق نسخ تعزیه و دیالوگ نویسی به صورت نثر و نظم به تفسیر و تحلیل اقامهی نماز در ظهر روز عاشورا در آن شرایط حساس و دهشتناک جنگ میپردازد. و روایت اینگونه است که وقت نماز ظهر روز عاشورا فرا رسیده است و امام حسین (ع) در حالیکه نیمی از یارانش جلوی ایشان و نمازگزاران میایستند، با نیمی دیگر از یاران خویش، نماز ظهر عاشورا را میخواند و این نشانگر آزادی امام و یارانش بود. اقامهی نماز در میان جنگ، نشان دادن درس احیای اذان، اهمیت نماز و نماز اول وقت آن هم به صورت جماعت و درس عبادت و بندگی ست و تبلیغات دروغین دشمنان را باطل میسازد. برپایی نماز ظهر روز عاشورا، محافظت بر نماز و پاسداری از ستون دین اسلام است. روح استقامت و پایداری از عبادت و معنویت مدد میگیرد و این سرانجام باعث رستگاری انسان است. و استعینوا بالصبر و الصلوه
دلایل اقامه نماز در ظهر عاشورا توسط امام حسین (ع) و یارانش، بخش مهمی از محتوای فلسفی نمایشنامه را تشکیل میدهد که از زبان شخصیتهایی چون: حبیب بن مظاهر، زهیر بن قین و سعید بن عبدالله بیان میشود.
نفی کبر و اظهار بندگی: نماز در درجه اول، نفی کبر و غرور و اقرار به کبریایی خداوند است.
لحظۀ وصل و ارتباط با خدا: نماز به عنوان “لحظه وصل” و وسیلهای برای مناجات و نزدیکی به خداوند توصیف میشود.
پالایش روح و نفی شیطان: نماز وسیلهای برای پاک کردن ذهن و روح از غیر خدا و نفی وسوسهها و تاثیرات شیطانی است.
شرط تسلیم و اسلام: حبیب بن مظاهر در پاسخ به چرایی شکل خاص نماز، بیان میکند که اگرچه به طرق مختلف میتوان با خدا سخن گفت، اما این نماز با کیفیت خاص خود، شرط تسلیم و دستور پیامبر است و امام حسین (ع) در آن لحظه، مبین و احیاگر این دستور الهی است.
نفی شرک و یگانهپرستی: عبارت قرآنی “ایاک نعبد و ایاک نستعین” که در نماز خوانده میشود، به عنوان نمادی از نفی شرک و پناه بردن تنها به خدا در عبادت و استعانت، مورد تاکید قرار میگیرد.
کمال انسان و تشخیص الهی: نماز و اطاعت از امر الهی، حتی اگر با میل نفسانی منطبق نباشد، لازمه کمال انسان و تشخیص خداوند برای اوست.
نفی غیر و بقای خدا: نماز در نهایت، نفی کامل غیر خداست تا تنها خداوند باقی بماند و انسان سرشار از خدا شود.
نمایشنامه با پایان یافتن نماز امام و دعوت به تماشای چهرۀ نورانی ایشان برای آخرین بار و خواندن اشعاری در باب معراج معنوی از طریق نیستی و عشق و فنای فی الله به پایان میرسد. این اثر تلاش دارد تا جنبههای عرفانی و معنوی قیام عاشورا، به ویژه اهمیت نماز و ارتباط با خداوند در سختترین شرایط را به نمایش بگذارد.
قابل ذکر است که این نمایشنامه به صورت فیزیکی قابل سفارش میباشد.
این اثر به کارگردانی وجیهه کریمی هسنیجه در ماه صفر 1404 در اصفهان اجرا شد همزمان با رونمایی از 15 عنوان کتاب تاریخی مذهبی از نوشتههای مانا یاد استاد ابراهیم کریمی هسنیجه. روحش شاد.







نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.